ارگونومی یا به ساده‌ترین بیان، راحتی در انجام کارها و بازدهی بیشتر، در بسیاری از جنبه‌های زندگی و وسایل اطراف ما وجود دارد. ارگونومی صندلی نیز نکته بسیار مهمی است که حتما باید هنگام خرید به آن توجه داشته باشید زیرا در سلامتی جسمی و کیفیت انجام کارتان تاثیر بسیار زیادی دارد.

اگر درباره ارگونومی انواع صندلی، اهمیت آن و ویژگی‌هایی که باید داشته باشد اطلاعی ندارید، تا پایان این مطلب با ما همراه شوید.

اصطلاح ارگونومیک به چه معناست؟

تعریف‌ها و تفسیرهای کارشناسان ارگونومی درباره این اصطلاح ممکن است بیان‌های متفاوت و گاه سختی داشته باشد، اما همه آن‌ها قصد دارند یک معنی و پیام ساده را به مخاطب برسانند: ارگونومی علمی است که به‌کمک آن می‌توانیم کارها را با بیشترین بهره‌وری و در آسان‌ترین حالت ممکن انجام دهیم.

به‌عبارت دیگر ارگونومی تلاش می‌کند تا با فهم رابطه پیچیده بین انسان و ابزارهای کار یا روش انجام کارش و با ایجاد آسایش بیشتر، او را در مسیر رسیدن به موفقیت بالاتر یاری کند.

این مفهوم شامل چندین علم مختلف است که هر یک از آن‌ها در زمینه شناخت اندام‌های جسمی انسان یا حالت اجتماعیش تحقیق می‌کنند. در صورت نیاز به دریافت اطلاعات بیشتر به مقاله ارگونومی چیست مراجعه نمایید.

چرا باید به ارگونومیک اهمیت دهیم؟

محل کار و نحوه ارتباط افراد با ابزارهای مورد نیازشان یکسان نیست، اما درصد زیادی از جامعه حداقل 8 ساعت از شبانه‌روز را در محل کار و روی صندلی‌های مخصوص به خودشان طی می‌کنند.

اگر تولیدکنندگان در ساخت صندلی‌ها مفهوم ارگونومی را رعایت نکرده باشند و کارکنان به‌مدت طولانی بدون تغییر حالت روی آن‌ها بنشینند، در زمان کوتاهی دچار آسیب‌های ستون فقرات خواهند شد. پس ارگونومی صندلی محل کار به دلایل زیر اهمیت دارد:

1. افزایش امنیت

دردهای ستون فقرات مانند کمردرد، آرتروز، درد سیاتیک و غیره بسیار آزاردهنده هستند و بیشتر آن‌ها در اثر سبک زندگی نادرست به‌وجود می‌آیند. از نمونه‌ اشتباهاتی که افراد روزانه آن را در سبک زندگی خود تکرار می‌کنند، نشستن به مدت طولانی روی صندلی‌هایی است که ارگونومیک نیستند.

این دردها علاوه‌بر آزار جسمی از لحاظ مالی و روحی نیز فرد را تهدید می‌کنند. در واقع امنیت مالی فرد زمانی به‌خطر می‌افتند که مجبور است در ازای درمان دردهای ناشی از نادیده گرفتن ارگونومی در زندگی، هزینه گزافی بپردازد.

همچنین از دست دادن توانایی و به‌اصطلاح از کار افتادگی در اثر ابتلا به دردهای ستون فقرات نیز تهدیدی جدی برای امنیت مالی کارکنان بخش‌های مختلف به‌حساب می‌آید. در نتیجه توجه به ارگونومی صندلی در محل کار می‌تواند امنیت مالی افراد را تا حد زیادی تامین کند.

2. کاهش بیماری

زمانی که از دردهای ستون فقرات صحبت می‌کنیم، قبل از بحث مالی و پیامدهایی که ممکن است در این مورد برای فرد در پی داشته باشد، آزار روحی و جسمی مدنظر است. معمولا این نوع دردهای همیشگی که گاهی ریتم آن‌ها کند یا تند می‌شود، آسایش و آرامش را از فرد می‌گیرند.

ساده‌ترین راه جلوگیری از ابتلا به این دردها، توجه به موضوع ارگونومی صندلی در محل کار و تغییر حالت نشستن در فواصل زمانی مشخص است. به‌طور نمونه افراد باید پس از هر 20 دقیقه نشستن از جای خود برخیزند و با برداشتن چند قدم، به ستون فقراتشان استراحت دهند.

3. افزیش راحتی و تمرکز

از دیگر دلایلی که اهمیت ارگونومی را بیشتر نشان می‌دهد، احساس راحتی و تمرکز بیشتر است. همان‌طور که در تعریف ارگونومی گفتیم، این مفهوم سعی دارد با ایجاد آسایش بیشتر به انسان‌ها در انجام آسان کارها با بیشترین بازدهی کمک کند.

با توجه به فرم متفاوت بدن انسان‌ها، ویژگی صندلی راحت برای هر فردی با دیگری تفاوت دارد. پیروی از ارگونومی سبب می‌شود تا افراد مطابق با فرم بدن و عادات خود مناسب‌ترین و بهترین حالت را انتخاب کنند. در نهایت زمانی که بدن فرد در حالت راحتی قرار می‌گیرد، معمولا تمرکز او برای انجام کارها نیز افزایش خواهد یافت.

ویژگی‌ صندلی‌های ارگونومیک

وقتی از ارگونومی صندلی سخن می‌گوییم، منظور ما محصولاتی است که از ویژگی‌های زیر برخوردار باشند:

1. قابل تنظیم بودن ارتفاع صندلی

مهم‌ترین ویژگی ارگونومی انواع صندلی کار، قابلیت تنظیم ارتفاع آن‌ها است. هما‌ن‌طور که می‌دانید قامت و فرم بدن انسان‌ها یکسان نیست و از صندلی‌هایی که ارتفاع ثابتی دارند فقط باید برای زمان‌های بسیار کوتاه مانند صرف غذا و غیره استفاده کنند.

به‌طور مثال نشستن روی یک صندلی بدون اهرم تنظیم ارتفاع برای فردی که قد بلندی دارد، بعد از مدتی باعث بروز بیماری‌های ستون فقرات از جمله دیسک کمر، آرتروز گردن و غیره خواهد شد.

2. قابلیت تنظیم عمق نشیمنگاه

یکی دیگر از موضوعاتی که توجه به آن هنگام خرید انواع صندلی اداری ضروریت دارد، قابلیت تنظیم عمق نشیمنگاه است. برخی از افرادی که نسبت به سایر قد کوتاه‌تری مردم دارند از جمله زنان، اگر بخواهند طوری روی صندلی بنشینند که پاهای آن‌ها به زمین برسد، معمولا مجبور می‌شوند از تکیه دادن بر پشتی آن خودداری کنند.

نشستن در این حالت به مدت طولانی و نداشتن تکیه‌گاه مناسبی برای کمر به‌دلیل عمق زیاد نشیمنگاه، نتایجی مانند کمر درد را در پی دارد. از سوی دیگر از لحاظ پزشکی بهتر است زانوی فرد نشسته روی صندلی دو الی 3 انگشت از لبه آن فاصله داشته باشد.

رعایت این نکته برای کسانی که پاهای بلندی دارند روی صندلی‌هایی با نشیمنگاه ثابت، کار غیرممکنی است. همچنین در صورت فاصله گرفتن از پشتی و نشستن در وسط نشیمنگاه، بدن در حالت نامناسبی قرار خواهد گرفت که آسیب‌های احتمالی آن را در بالا گفتیم.

پس ارگونومی انواع صندلی باید قابلیت تنظیم عمق نشیمنگاه را نیز در نظر بگیرد. بهتر است سازندگان آن را به‌شکل کشویی بسازند تا افراد بسته به نوع بدن خود عمق صندلی را تنظیم کنند.

3. قابلیت تنظیم شیب نشیمنگاه

اصول ارگونومی صندلی حتی شیب درست و قابل تغییر نشیمنگاه را نیز مورد توجه قرار می‌دهد. در حالت عادی شیب نشیمگاه صندلی دو حالت دارد:

• کاملا افقی و مسطح است.
• با یک برآمدگی در قسمتی که زیر ران قرار می‌گیرد، سپس اندکی شیب روبه‎‌پایین، به بدن کمک می‌کند در بهترین و راحت‌ترین حالت ممکن باشد.

افرادی که ساعات زیادی روی صندلی‌های اداری می‌نشینند، معمولا بعد از مدتی دچار انحراف لگن خواهند شد که خود زمینه‌ساز بروز سایر مشکلات جسمی نیز است.

قابلیت تنظیم شیب صندلی در هر درجه‌ای که لگن و دنبالچه احساس راحتی کنند، به سلامتی انسان کمک بسیار زیادی می‌کند.

4. پشتیبان کمر قابل تنظیم

مهره‌های ستون فقرات انسان در حالت طبیعی به‌طور کامل عمودی نیستند و حالتی شبیه به s انگلیسی دارند. صندلی ارگونومی باید از این حالت حمایت کند و پشتی آن به‌شکلی باشد که قسمت میانی مهره‌های کمر را پر کند.

همچنین داشتن اهرمی که زاویه پشتی را تا 130 درجه نیز تغییر می‌دهد، برای سلامت بیشتر و جلوگیری از خستگی مفرط ضروری است.

5. پایه چرخان

داشتن پایه چرخان که امکان دسترسی به نقاط مختلف میز کار را به کارکنان می‌دهد، ویژگی‌ جدایی ناپذیر ارگونومی صندلی اداری است. اما مساله مهم در این باره نوع چرخ‌های صندلی است.

به‌عبارت دیگر هر پایه چرخانی برای حرکت روی سطوح خاصی مناسب است. بعضی از آن‌ها به‌راحتی روی کاشی، سنگ، پارکت و سایر کفپوش‌های بدون پرز حرکت می‌کنند، اما چرخش آن‌ها روی فرش تقریبا غیرممکن است.

به‌همین سبب افراد برای خرید صندلی حتما باید به نوع کفپوش محل کارشان و تناسب بین چرخ با آن توجه کنند.

6. کیفیت بالای مواد اولیه

کیفیت متریال‌های مورد استفاده در هر یک از ابزارهای کار تاثیر مستقیمی در عملکرد و کیفیت آن دارند. صندلی اداری نیز جزو ابزار کار بسیاری از شغل‌ها به‌حساب می‌آید، پس بهتر است افراد مدلی را انتخاب کنند که از مواد درجه یک و با ماندگاری بالا ساخته شده‌اند.

7. دسته قابل تنظیم

دسته‌های ارگونومی صندلی اداری تنها برای زیبایی یا فشردن آن‌ها در زمان استراحت نیست، بلکه کاربرد اصلی این اجزا، قرار گرفتن ساعد روی آن‌ها برای کار کردن بهتر با ابزار روی میز است.

صندلی‌های استاندارد باید در این مورد نیز تفاوت بدن انسان‌ها را مد نظر قرار دهند. کارکنان می‌توانند با تنظیم دسته صندلی، آن را در بهترین حالت قرار دهند و از بروز بیماری‌هایی مانند آرتروز گردن، درد مچ و سایر آسیب‌های احتمالی جلوگیری کنند.

سخن نهایی

توجه به ارگونومی انواع صندلی اداری، موضوع مهمی در طراحی فضای کار و توجه به راحتی کارکنان با هدف بهره‌وری بالاتر است. ما در این مطلب ویژگی‌های مختلفی را که باعث می‌شوند تا صندلی‌ ارگونومی با سایر مدل‌ها متفاوت باشد، توضیح دادیم تا به شما در انتخاب بهترین مدل کمک کنیم. توجه داشته باشید که ارگونومیک بودن نقش مهمی در قیمت صندلی اداری هم دارد.